Meld je aan voor onze nieuwsbrief
Bij het aanmelden ga je akkoord met onze Privacy Policy
Voor het afronden van haar opleiding tot anesthesiemedewerker deed Manon Bastiaan onderzoek naar echogeleid infuus prikken. Met als uitkomst dat dit een goede aanvullende expertise is voor anesthesiemedewerkers. Geldt dit ook voor de Acute Zorg?
“Bij echogeleid infuus prikken wordt een echoapparaat gebruikt om bloedvaten in beeld te brengen. Hiermee kun je gericht een geschikte vene selecteren en de naald real-time begeleiden. Het vergroot de kans op een succesvolle en veilige plaatsing van een infuus,” legt Manon Bastiaan uit. Als anesthesiemedewerker in het St Jansdal Ziekenhuis ziet ze dagelijks hoe belangrijk het is om snel en veilig een infuus te kunnen prikken, zeker bij patiënten bij wie dit moeilijker is, zoals bij mensen met een hoog BMI, slechte vaten door langdurige behandeling of chemotherapie.
“Door echogeleid te prikken zijn de vaten direct zichtbaar, wat zorgt voor een hoger slagingspercentage bij de eerste prikpoging, minder complicaties zoals het subcutaan lopen van het infuus, flebitis en meer comfort voor de patiënt. Binnen drie minuten kan iemand geprikt zijn.” Uit geraadpleegde wetenschappelijke artikelen uit 2018 voor haar eindonderzoek bleek al dat echogeleid prikken in 11 procent van de gevallen succesvoller is dan via de traditionele methode en dat de pijnscore en de tevredenheid van patiënten stijgt met 33 procent.
De tekst gaat verder onder de foto.
Toch wordt deze techniek nog lang niet overal toegepast. “Vaak kiezen zorgverleners voor de traditionele methode vanwege tijdsdruk of het ‘gemak’ van de techniek zonder echo. Daarbij is er een tekort aan personeel dat bekwaam is in het gebruik van echografie bij het infuusprikken, waardoor deze innovatie nog niet volledig tot zijn recht komt in de dagelijkse praktijk. Daarom heb ik voor mijn eindonderzoek ervoor gekozen de slagingspercentages, met daarbij behorende uitkomsten, van echogeleid infuusprikken ten opzichte van gewoon infuus prikken te onderzoeken.”
Kosten versus baten
Uit het onderzoek kwam naar voren dat echogeleid prikken een goede aanvullende expertise is voor anesthesiemedewerkers. Een absolute voorwaarde voor het inzetten van echogeleid prikken is wel dat de anesthesiemedewerker goed is opgeleid, benadrukt Bastiaan. “Scholing in echogeleid infuus prikken kan door middel van (interne) trainingen. Hierbij kan een oefenfantoom worden gebruikt, of iemand die zich beschikbaar stelt voor het oefenen. Hoewel de kosten voor echogeleid prikken in eerste instantie hoog lijken, onder andere voor de aanschaf van het echoapparaat en de langere leercurve van deze aanvullende expertise van de anesthesiemedewerker, verdienen deze zich snel terug door besparing op complicatiebehandelingen als gevolg van klassiek prikken en tijdverlies door mislukte prikpogingen.”
Vooral afweging maken
Niet in alle gevallen is echogeleid prikken de beste manier, geeft Bastiaan toe. “Vooral in de Acute Zorg is het een kwestie van de juiste afweging maken op het moment zelf. In écht acute situaties is de klassieke manier van prikken waarschijnlijk de beste manier. Dan moet er snel worden gehandeld en is er geen tijd om het echoapparaat te pakken of een collega erbij te roepen die deze techniek beheerst.”
In andere Acute Zorg-situaties, bijvoorbeeld op de SEH of de IC of bij een spoedoperatie, kan echogeleid prikken wel van toegevoegde waarde zijn, stelt ze. “Het kost iets meer tijd om het apparaat te pakken, maar bij de klassieke manier van prikken kan er ook tijd verloren gaan. Bijvoorbeeld als je de aders niet goed kunt zien en een collega erbij moet roepen, die ook nog eens moet proberen te prikken. En als dat niet lukt, dat je het dan nog eens moet proberen met een botboor. Uiteindelijk zul je dan met echogeleid prikken sneller zijn, míts je de techniek goed beheerst – binnen drie minuten heb je iemand dan geprikt.”
Met het Modified DIVA-model kun je overigens gemakkelijk snel beoordelen of het raadzaam is een echo te gebruiken bij het prikken, tipt Bastiaan. Dit score/meetinstrument heeft ze zelf niet meegenomen in haar eindonderzoek, maar is hier te raadplegen.*
Verschil maken
“Ik geloof erin dat we met echogeleid infuus prikken echt een verschil kunnen maken, zowel voor onze patiënten als voor de kwaliteit van onze zorg. Maar ik wil wel graag benadrukken dat het een aanvulling is op de bestaande traditionele techniek en geen vervanging ervan. Daarom is het ook heel belangrijk dat je als anesthesiemedewerker beide technieken blijft doen, dus met en zonder echo, anders verleer je de vaardigheid. Onder andere dus voor wanneer acute situaties zich voordoen en er geen tijd is om een echoapparaat te pakken en te gebruiken.”
Meer weten?
Mail Manon Bastiaan gerust op mm.bastiaan@stjansdal.nl, voor bijvoorbeeld meer informatie over de uitkomsten van haar onderzoek.
