Geluidsreductie op de IC

Een opname op de Intensive Care (IC) is voor elke patiënt een impactvolle gebeurtenis. De vele geluiden op de IC dragen aanzienlijk bij aan deze impact. Uit de literatuur blijkt dat een hoog geluidsniveau op de IC meetbare nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt, zoals verminderde slaapkwaliteit, verhoogde kans op delier en zelfs een langere ligduur. Geluidsoverlast is hiervoor de grootste boosdoener.

Auteurs: Lisa Vulders, Germaine Schreurs, Arianne Schmeets en Koen Simons

De IC van het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) wilde graag aan de slag met geluidsreductie om zo een omgeving te creëren die bevorderend is voor het herstel van de patiënt. Uit eerder onderzoek bij het JBZ was al bekend welke bronnen in welke mate geluidsoverlast veroorzaken. Er was nog niet onderzocht welke geluiden hinder veroorzaken.

Om systematisch aan de slag te gaan met geluidsoverlast, is de Double Diamond-methode toegepast (Figuur 1). Deze methode bestaat uit twee fases: eerst het probleem verder uitdiepen en daarna aandacht besteden aan mogelijke oplossingen.

 

Probleemanalyse

In de probleemanalyse is een literatuurstudie uitgevoerd, patiënten geïnterviewd en een enquête afgenomen onder het IC-personeel. Uit de literatuur bleek dat geluiden voornamelijk afkomstig zijn van:

• Personeel, zowel activiteiten als gesprekken (57%);
• Alarmen (30%);
• Medische apparatuur (13%).

Deze geluiden kunnen via verschillende routes, zoals verminderde slaap, irritatie, angst bij de patiënt en alarmmoeheid onder Acute Zorgprofessionals, een negatieve invloed hebben op het herstel van de patiënt. In de patiëntinterviews viel op dat het persoonsafhankelijk is welke geluiden patiënten hinderlijk vinden. Bronnen van hinder zijn onder andere alarmen van verschillende apparaten, gesprekken van personeel en machinale geluiden zoals een afvoerpomp van de dialyse. Sommige patiënten ondervonden hier heel veel hinder van, en sommigen juist niet. Uit het onderzoek onder IC-professionals bleek dat ook hier een groot verschil was tussen verpleegkundigen in de ervaren hinder en daarmee ook in de mate waarmee zij in hun gedrag rekening houden met geluid.

Om samen te vatten waar het ‘probleem’ zich bevindt bij geluid op de IC, is in bovenstaande afbeelding (Figuur 2) een overzicht gegeven van geluiden die op een IC-kamer te horen zijn. In rood de geluiden die vaak als negatief worden ervaren en in groen de geluiden die vaak als positief worden ervaren. Deze geluiden kunnen op drie verschillende plekken gedempt worden: bij de bron, tussen de bron en de ontvanger, en bij de ontvanger (Figuur 3). Om tot ideeën te komen voor interventies zijn verschillende brainstormsessies gehouden, interventies uit de literatuur overgenomen en is bij ziekenhuizen uit de IC regio Zuidwest-Nederland gekeken welke tips zij hadden voor een geluidsarme IC.

Interventies

Op basis van de probleemanalyse en brainstormsessies zijn verschillende interventies geselecteerd. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen praktische oplossingen en gedragsbeïnvloedende oplossingen. Voorbeelden van een aantal praktische en concrete interventies zijn:

• Smart alarm delay: In de bewakingsmonitoren is de Smart alarm delay op de SpO₂ ingevoerd, waardoor er een vertraging zit in de doorkomende saturatie-alarmen
• Prullenbakken: deze zijn gerepareerd zodat ze weer zachtjes dichtgaan
• Oordopjes: deze zijn beschikbaar gesteld om aan te bieden aan te patiënt
• Rustbordje (Figuur 4): Een bordje waarmee aan de IC-patiënt een rustmoment kan worden aangeboden. Dit bordje wordt na overleg met de patiënt op de deur gehangen, zodat iedereen weet dat deze patiënt even niet gestoord wil worden. Door de draaischijf te gebruiken kan meteen worden aangegeven tot wanneer dit rustmoment is afgesproken                                                                                                                   

Tips om geluidsoverlast op de afdeling te verminderen:

• Onderzoek hinderlijke geluiden voor de patiënt en de medewerkers
• Ga samen op zoek naar ‘laaghangend fruit’. Waar kan je met kleine optimalisaties al geluid verminderen?
• Bekijk waar technologie een rol kan spelen in het verminderen van geluid
• Optimaliseer werkprocessen om zo minder hinder te veroorzaken op de patiëntenkamer
• Vergeet niet aandacht te schenken aan gedrag en bewustwording van de IC-professionals. Zij spelen een grote rol in zowel techniek, het werkproces, het contact met elkaar en met de patiënt!

Naast deze praktische interventies, is gewerkt aan de bewustwording onder en het gedrag van IC-personeel, omdat zij een belangrijk aandeel hadden in het geluid op de IC. Om de bewustwording te vergroten, is een visuele decibelmeter, de SoundEar®, ingezet (Figuur 5). Wanneer het geluid ‘te hard’ is (dit is zelf in te stellen) wordt de visuele decibelmeter oranje of rood om zo collega’s op een objectieve manier te wijzen op het geluidsvolume. Deze visuele decibelmeter wordt inmiddels ook door andere afdelingen van het JBZ gebruikt. Daarnaast werd een refereeravond georganiseerd met verschillende sprekers, waarbij  de impact van geluid op de IC patiënt en verschillende geluidsreducerende maatregelen zijn besproken. Voor deze refereeravond hebben heeft een projectgroep een geluidsopname gemaakt op de IC om de IC-professionals te laten ervaren hoe deze geluiden kunnen overkomen. Door het luisteren van deze opname tijdens de refereeravond en het inleven in de patiënt ontstond bij mensen de realisatie van het effect van deze geluiden. Een kringgesprek achteraf heeft geleid tot meer bewustzijn bij het aanwezige personeel ten aanzien van de eigen rol bij geluid op de IC.

Conclusie

Met dit project is het thema ‘geluidsreductie’ op de kaart gezet bij de IC van het JBZ. Door zowel concrete, praktische interventies uit te voeren, als door veel aandacht te schenken aan bewustwording en gedragsverandering is een goede stap gezet richting een geluidsvriendelijkere en gezondheidbevorderend IC.
Overige wensen en ideeën over de toekomst van ‘de stille IC’ zijn nog in ontwikkeling. Zo is bijvoorbeeld de buizenpost een grote bron van hinderlijk geluid gebleken voor verpleegkundigen, en wordt er gekeken wat de mogelijkheden zijn om deze buiten de centraalpost te brengen. Daarnaast bestaan er wensen voor het gebruik van slimmere alarmering, waarbij het auditieve alarm (alleen) klinkt op de plek waar de betrokken verpleegkundige zich bevindt. Op deze manier kan er worden toegewerkt naar stille én veilige zorg voor de IC patiënt, en een prettige werkomgeving voor de Acute Zorgprofessionals.

Dit project is uitgevoerd door Lisa Vulders in het kader van de post-master opleiding Qualified Medical Engineer aan de TU Eindhoven. De volledige EngD Thesis is hier beschikbaar.