Invoering van een zorgplan voor de patiënt met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) op de Intensive Care (IC).

Inleiding
Het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg is een topklinisch opleidingsziekenhuis met bovenregionale functies voor de neurochirurgie, traumatologie en interventieradiologie. Dit brengt met zich mee dat er relatief veel patiënten met niet aangeboren hersenletsel (NAH) op de IC worden opgenomen. De gevolgen van NAH zijn vaak levenslang, niet altijd zichtbaar. Ze veroorzaken een breuk in de levenslijn, met sterke gevolgen voor de sociale omgeving¹. Toch is afgelopen jaren de kennis en inzicht in het functioneren van de hersenen en de mogelijkheden tot herstel revolutionair veranderd². Uit ervaring is gebleken dat het van groot belang is een goede balans te vinden tussen het bieden van stimuleringen en het bieden van rust³. Echter deze balans is in de acute fase op de IC ver van ideaal⁴. Mogelijke oorzaken hiervan zijn o.a. de drukte die de instabiliteit van de patiënt met zich meebrengt, de diverse emoties van de familie en de onbekendheid met de nieuwe inzichten rondom NAH bij het IC-personeel zelf. Hierdoor ontstond een situatie met tegenstrijdige benaderingswijzen, die niet ten goede kwam voor de zorg van de patiënt met NAH. Er ontbrak een zorgbundel voor goede multidisciplinaire zorg voor deze patiënten.

Aanpak
Om een zorgbundel voor de patiënt met NAH te ontwikkelen is multidisciplinaire betrokkenheid noodzakelijk. Nadat een concept zorgplan is geschreven door enkele IC-verpleegkundigen en fysiotherapeuten, is het vervolgens in een multidisciplinair overleg (MDO) besproken. Een logopedist, een psycholoog, een revalidatie-arts, een intensivist, fysiotherapeuten en IC-verpleegkundigen hebben in dit MDO allen hun inbreng gehad. Een werkgroep bestaande uit IC-verpleegkundigen, fysiotherapeuten en een intensivist zijn samen uiteindelijk gekomen tot een zorgplan waarin beschreven staat hoe we samen de beste zorg aan de patiënt met NAH en zijn familie kunnen geven. Uitgangspunt was dat beter afgestemde zorg effectiever en efficiënter is¹. Een protocol en een familiefolder zijn de belangrijkste onderdelen van dit zorgplan. Daarnaast wordt er in het zorgplan het verschil beschreven tussen prikkelreductie en prikkeldosering. Ter introductie van het zorgplan is een mini-symposium georganiseerd, waarin een deskundige verteld hoe patiënten met NAH navigeren naar hun herstel.

Oplossing
Introductie van een zorgplan voor de patiënt met NAH zal leiden tot verbetering van de kwaliteit van zorg. Het zorgplan vergroot de kans voor de patiënt om te navigeren naar herstel.

Bronnen:

1. Huijgevoort LJH van., (2011) Hersenletselnetwerk Midden-Brabant, Speerpunten en Innovatie 2012
2. Man DWK., (2002). Family caregivers, reactions and coping for persons with brain injury. Brain injury, 16, 1025-1037.
3. Eilander HJ., Heutink M., Wijnen V. (2005,a). Wetenschappelijk eindrapport: ?Vroege intensieve neurorevalidatie (VIN) van kinderen en jongeren in een vegetatieve of laagbewuste toestand na ernstig hersenletsel?. Tilburg: Revalidatie Centrum Leijpark.
4. Geer S van der., (2011) De Zin van Vroege Intensieve Neurorevalidatie (VIN) op de Intensive Care.