Meer eiwit zorgt niet voor betere uitkomsten IC-patiënten

Intensive care patiënten verliezen in korte tijd veel spiermassa. Om het herstel van spiermassa en -functie te bevorderen, adviseren internationale richtlijnen om eiwitrijke voeding te gebruiken. Deze studie onderzocht of een hoog eiwitdoel tot beter functioneel herstel leidt dan een lager eiwitdoel.

Julia L.M. Bels, Dieter Mesotten, Marcel C.G. van de Poll

Europese richtlijnen adviseren om 1.3 gram eiwit per kilogram toe te dienen, terwijl Amerikaanse richtlijnen zelfs adviseren om een eiwitdosis tot 2.0 gram per kilogram lichaamsgewicht toe te passen. Beide aanbevelingen zijn echter grotendeels gebaseerd op retrospectief observationeel onderzoek en prospectieve data van hoge kwaliteit over een gepaste eiwitdosis op de IC ontbraken tot voor kort. Het doel van de PRECISe trial was om middels een gerandomiseerde klinische trial uit te zoeken of een eiwitdoel van 2.0 gram per kilogram zou leiden tot een beter functioneel herstel dan een eiwitdoel van 1.3 gram per kilogram.

Methoden
De PRECISe trial werd uitgevoerd in tien ziekenhuizen in Nederland en België. 935 patiënten die binnen 24 uur na een ongeplande IC opname werden geïntubeerd, werden gerandomiseerd tussen standaard eiwit en hoog eiwit sondevoeding (1.3 g vs. 2.0 g eiwit per kg lichaamsgewicht per dag). Onderzoekers, artsen en patiënten waren geblindeerd voor de toegewezen behandeling. De rest van het voedingsprotocol was volgens actuele richtlijnen. Studievoeding werd toegediend zolang sondevoeding noodzakelijk was tijdens de IC opname. Het functionele herstel van deelnemers werd gedurende zes maanden gevolgd. De primaire uitkomstmaat van het onderzoek was gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven, gemeten met de EQ-5D-5L vragenlijst, maar er werden ook fysieke testen gedaan, zoals de 6-minuten wandeltest en een meting van de handknijpkracht.

Klik hier voor extra informatie methoden

Resultaten
Het onderzoek toonde een statistisch significant en klinisch relevant verschil in gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven tussen beide groepen, ten nadele van de hoog eiwit-groep. Daarnaast bleek in de hoog eiwit-groep ook sprake van een vertraagd ontslag uit het ziekenhuis en een grotere incidentie van gastro-intestinale bijwerkingen zoals diarree, gastroparese en braken. Er was geen duidelijk verschil in overige uitkomstmaten. Subgroep analyses lieten zien dat deze negatieve effecten met name uitgesproken zijn in vrouwen en in patiënten opgenomen om een medische (niet-chirurgische) reden.

Conclusie
De resultaten van de studie laten zien dat hoge eiwitdoseringen niet zonder meer voor betere uitkomsten zorgen, en zelfs nadelig kunnen zijn. Verder onderzoek is nodig om te bepalen wat een geschikte eiwitdosis is voor IC-patiënten. Mogelijk spelen patiëntgebonden factoren als geslacht, spiermassa, de fase van de ziekte en de mogelijkheid om (actief) te mobiliseren hierin een rol. De bevindingen roepen in ieder geval op om terughoudend te zijn met hoge eiwitdoseringen bij IC-patiënten.

Bels et al. Effect of high versus standard protein provision on functional recovery in people with critical illness (PRECISe): an investigator-initiated, double-blinded, multicentre, parallel-group, randomised controlled trial in Belgium and the Netherlands. The Lancet. 17 Augustus 2024. 404(10453):659-669. DOI: 10.1016/S0140-6736(24)01304-7. Link.