Meld je aan voor onze nieuwsbrief
Bij het aanmelden ga je akkoord met onze Privacy Policy
Eline de Kok, verplegingswetenschapper en zelf verpleegkundige, pleit ervoor dat verpleegkundigen die niet altijd volgens het boekje handelen, dit meer in alle openheid zouden moeten doen en niet onder de radar zoals nu nog te vaak het geval is. Dit zou de zorg uiteindelijk alleen maar ten goede komen.
Waarom zijn rebelse verpleegkundigen zo belangrijk?
“Tijdens de coronapandemie, toen mijn promotieonderzoek liep, hebben verpleegkundigen massaal laten zien dat ze rebels leiderschap wisten te nemen. Ze moesten wel, om in die unieke situatie voor hun patiënten te kunnen zorgen. De door het management bedachte regels bleken namelijk helemaal niet te werken en daar kwam het zorgpersoneel al snel achter. Vanuit hun expertise en ervaring gingen ze het anders doen. Helaas verviel na afloop van de coronapandemie alles snel weer in het oude en zorgde het vrijwel niet tot een verandering binnen het systeem zelf. Maar het laat wel zien hoe belangrijk het is als verpleegkundigen rebels durven te zijn en af durven te wijken van de geldende regels en normen.”
Hoe kunnen zij de zorg dan verbeteren?
“Merk je als verpleegkundige of zorgprofessional dat iets niet werkt op de werkvloer en wringt het, ga dan te rade bij collega-verpleegkundigen en bundel jullie krachten. Je hoeft niet per se heel mondig te zijn om een verandering te bewerkstelligen. Een mondigere collega kan het woord doen, terwijl jij bijvoorbeeld helpt bij het vooraf opstellen van een goede onderbouwing van wat er in jullie ogen anders kan, of zelfs moet. Spreek jullie in elk geval uit. Leidinggevenden kunnen jullie gedachten niet lezen en even flink mopperen tegen ze over iets in de koffiekamer is niet voldoende. Jij denkt dat de leidinggevende er iets mee gaat doen, terwijl de leidinggevende denkt: zo, die heeft even kunnen uitrazen, en weer door. Stel voor wat volgens jullie de oplossing zou kunnen zijn. Zodat er iets in het protocol kan veranderen, bijvoorbeeld via een pilot. Dit komt de zorg alleen maar ten goede.”
Waarom handelen sommige verpleegkundigen niet volgens het boekje?
“Het laatste wat je wilt, is de patiëntveiligheid in gevaar brengen, daarvoor heb je niet voor niets een eed afgelegd. Als je dus in de praktijk ziet dat dingen niet of zelfs averechts werken voor de patiënt, zul je als verpleegkundige of zorgprofessional in het voordeel van de patiënt willen handelen. Alleen als je dit onder de radar gaat doen, gaat een leidinggevende merken dat er iets speelt zonder dat hij of zij de vinger erop kan leggen. Met de kans dat je leidinggevende juist in een controlerend mechanisme schiet.
Voor mijn onderzoek heb ik veel leidinggevenden gesproken en die gaven allemaal aan: als verpleegkundigen leiderschap tonen, dan is dat juist goed. Het is goed om dat te beseffen als verpleegkundige. Alleen viel mij ook op dat leidinggevenden dit in woorden vaak voorstaan, maar dat ze in daden toch tekortschieten. Ook omdat ze het spannend vinden. Voor hen is het goed te beseffen dat verpleegkundigen professionals zijn die ergens tegenaan lopen en dit willen verbeteren, terwijl jij daar zelf niet altijd de oplossing voor hebt. Ik merk wel dat er op dat gebied nu een dialoog op gang komt, doordat ik gepromoveerd ben op dit onderwerp en er dus een wetenschappelijke onderbouwing is. Maak daar als rebelse verpleegkundige gebruik van.”
Lees het hele proefschrift (in het Engels) hier.
Eline de Kok is ook te vinden op LinkedIn en is altijd op zoek naar mooie rebelse voorbeelden.
